Κυήσεις υψηλού κινδύνου

Ο όρος «κύηση υψηλού κινδύνου» χρησιμοποιείται για να περιγραφεί μια κατάσταση στην οποία η μητέρα, το έμβρυό της, ή και τα δύο διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για προβλήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού από ό,τι μια γυναίκα με μια ομαλώς εξελισσόμενη εγκυμοσύνη.

Μια εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου μπορεί να περιλαμβάνει χρόνια προβλήματα υγείας της εγκυμονούσας, όπως διαβήτης ή υψηλή αρτηριακή πίεση, ρευματολογικά νοσήματα, νοσογόνος παχυσαρκία, λοιμώξεις, επιπλοκές από προηγούμενη εγκυμοσύνη, ιστορικό χειρουργείου στη μήτρα ή τον τράχηλο της μήτρας ή άλλα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι έγκυες αυτές μπορεί να θεωρηθούν ότι έχουν εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου—ακόμα και αν η πάθηση είναι καλά ελεγχόμενη.

Οι γυναίκες των οποίων οι εγκυμοσύνες θεωρούνται υψηλού κινδύνου μπορεί να χρειαστούν εξειδικευμένη φροντίδα ή θεραπεία για να έχουν υγιείς εγκυμοσύνες και τοκετούς. Το συγκεκριμένο είδος φροντίδας που απαιτείται θα εξαρτηθεί από τους συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου, καθώς και από τη συνολική υγεία της μητέρας και του εμβρύου.

Ακριβώς επειδή μια εγκυμοσύνη θεωρείται υψηλού κινδύνου δεν σημαίνει ότι θα προκύψει πρόβλημα.

Ποιοι είναι μερικοί παράγοντες που καθιστούν την εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου;

Διάφοροι παράγοντες μπορούν να καταστήσουν την εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των υπαρχουσών συνθηκών υγείας, της ηλικίας της μητέρας, του τρόπου ζωής και των προβλημάτων υγείας που συμβαίνουν πριν ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Παρακάτω θα βρείτε μια λίστα με πιθανούς παράγοντες κινδύνου που καθιστούν μια εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου. Η λίστα αυτή είναι ενδεικτική και κάθε εγκυμοσύνη είναι διαφορετική. Οι γυναίκες που έχουν οποιεσδήποτε ερωτήσεις σχετικά με την εγκυμοσύνη τους θα πρέπει να μιλήσουν με τον μαιευτήρα-γυναικολόγο τους.

Προηγούμενο ιατρικό ιστορικό

Ιστορικό αρτηριακής υπέρτασης

Παρόλο που η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι επικίνδυνη για τη μητέρα και το έμβρυο, οι περισσότερες γυναίκες με ελαφρώς υψηλή αρτηριακή πίεση και χωρίς άλλες ασθένειες έχουν ανεπίπλεκτη εγκυμοσύνη και τοκετό επειδή ελέγχουν την αρτηριακή τους πίεση πριν από την εγκυμοσύνη. Η ανεξέλεγκτη υψηλή αρτηριακή πίεση, ωστόσο, μπορεί να βλάψει τα νεφρά της μητέρας και να αυξήσει τον κίνδυνο για χαμηλό βάρος γέννησης ή προεκλαμψία. Είναι πολύ σημαντικό για τις γυναίκες αυτές να ελέγχουν συχνά την πίεσή τους ούτως ώστε ο ιατρός τους να μπορεί να ανιχνεύσει τυχόν αλλαγές και να λαμβάνονται οι κατάλληλες αποφάσεις για τη θεραπεία.

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS).

Οι γυναίκες με PCOS έχουν υψηλότερα ποσοστά απώλειας εγκυμοσύνης πριν από τις 20 εβδομάδες εγκυμοσύνης, διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (διαβήτης κύησης), προεκλαμψίας και καισαρική τομής.

Σακχαρώδης διαβήτης

Είναι σημαντικό για τις γυναίκες με διαβήτη να διαχειρίζονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους τόσο πριν μείνουν έγκυες όσο και καθ' όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της εγκυμοσύνης, συχνά πριν ακόμη μια γυναίκα καταλάβει ότι είναι έγκυος, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν γενετικές ανωμαλίες. Ακόμη και γυναίκες των οποίων ο διαβήτης είναι καλά ελεγχόμενος μπορεί να έχουν αλλαγές στο μεταβολισμό τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης που απαιτούν πρόσθετη φροντίδα ή θεραπεία για την προώθηση ενός υγιούς τοκετού. Τα μωρά μητέρων με διαβήτη τείνουν να είναι μεγαλόσωμα και είναι πιθανό να έχουν χαμηλό σάκχαρο αίματος αμέσως μετά τη γέννηση. Αυτός είναι ένας άλλος λόγος για τις γυναίκες με διαβήτη να διατηρούν αυστηρό έλεγχο του σακχάρου στο αίμα τους.

Νεφρική Νόσος

Οι γυναίκες με ήπια νεφρική νόσο έχουν συχνά υγιείς εγκυμοσύνες. Ωστόσο, η νεφρική νόσος μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στο να μείνετε έγκυος, καθώς και προβλήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συμπεριλαμβανομένου του πρόωρου τοκετού, του χαμηλού βάρους γέννησης και της προεκλαμψίας. Σχεδόν το ένα πέμπτο των γυναικών που αναπτύσσουν προεκλαμψία νωρίς στην εγκυμοσύνη βρέθηκε να έχουν μη διαγνωσμένη νεφρική νόσο. Οι έγκυες γυναίκες με νεφρική νόσο χρειάζονται πρόσθετες θεραπείες, αλλαγές στη διατροφή και στα φάρμακα, και συχνές επισκέψεις στον ιατρό για παρακολούθηση της κύησης.

Αυτοάνοσα νοσήματα

Καταστάσεις όπως ο λύκος και η σκλήρυνση κατά πλάκας μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο των γυναικών για προβλήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Για παράδειγμα, οι γυναίκες με λύκο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για πρόωρο τοκετό και θνησιγένεια. Μερικές γυναίκες μπορεί να διαπιστώσουν ότι τα συμπτώματά τους βελτιώνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ άλλες έχουν εξάρσεις. Ορισμένα φάρμακα για τη θεραπεία αυτοάνοσων νοσημάτων μπορεί να είναι επιβλαβή για το έμβρυο, πράγμα που σημαίνει ότι μια γυναίκα με αυτοάνοσο νόσημα θα πρέπει να συνεργαστεί στενά με τους ιατρούς της καθ' όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Παθήσεις του θυρεοειδή

Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας στο λαιμό που παράγει ορμόνες που βοηθούν στον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης. Η μη ελεγχόμενη νόσος του θυρεοειδούς, όπως ο υπερδραστήριος ή υπολειτουργικός θυρεοειδής, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο έμβρυο, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, κακή αύξηση βάρους και προβλήματα ανάπτυξης του εγκεφάλου. Οι θυρεοειδοπάθειες στην κύηση συνήθως χρήζουν τακτικούς αιματολογικούς ελέγχους και τακτικές επισκέψεις στον ιατρό σας.

Νοσογόνος παχυσαρκία

Η παχυσαρκία πριν από την εγκυμοσύνη σχετίζεται με διάφορους κινδύνους για κακή έκβαση της εγκυμοσύνης. Για παράδειγμα, η παχυσαρκία αυξάνει την πιθανότητα μιας γυναίκας να αναπτύξει διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την πολυπλοκότητα της εγκυμοσύνης. Η παχυσαρκία μπορεί επίσης να προκαλέσει το έμβρυο να είναι μεγαλύτερο από το κανονικό, καθιστώντας τη διαδικασία του τοκετού πιο δύσκολη. Επίσης η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για υπνική άπνοια και διαταραχή της αναπνοής στον ύπνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η παχυσαρκία πριν από την εγκυμοσύνη σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο δομικών προβλημάτων με την καρδιά του μωρού. Μπορεί επίσης να υπάρξουν προβλήματα εάν οι υπέρβαρες ή παχύσαρκες γυναίκες πάρουν πολύ βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Λοιμώξεις από τον ιό του HIV (AIDS).

Ο HIV μπορεί να περάσει σε ένα έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και του τοκετού και του θηλασμού. Ευτυχώς, υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες που μπορούν να μειώσουν και να αποτρέψουν την εξάπλωση του HIV από τη μητέρα στο έμβρυο ή το παιδί. Τα φάρμακα για τη μητέρα και το βρέφος, καθώς και ο χειρουργικός τοκετός του μωρού πριν «σπάσουν τα νερά» και η φόρμουλα σίτισης αντί του θηλασμού, μπορούν να αποτρέψουν τη μετάδοση από μητέρα σε παιδί και έχουν οδηγήσει σε δραματική μείωση της μετάδοσης - σε μικρότερη από 1% στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

Ηλικία

 Νεαρή ηλικία.

Οι έφηβες έγκυες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν υψηλή αρτηριακή πίεση και αναιμία που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη και να παρουσιάσουν πρόωρο τοκετό. Οι έφηβες είναι επίσης πιο πιθανό να μην γνωρίζουν ότι έχουν μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη (ΣΜΝ). Ορισμένα ΣΜΝ μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην εγκυμοσύνη ή στο μωρό. Οι έφηβες μπορεί να είναι πιθανό να μην είναι συνεπείς στα προγεννητικά ραντεβού τους. Η προγεννητική φροντίδα είναι σημαντική επειδή επιτρέπει στον ιατρό να αξιολογεί, να αναγνωρίζει και να αντιμετωπίζει τους κινδύνους, όπως η παροχή συμβουλών στις εφήβους να μην λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα.

Πρώτη εγκυμοσύνη μετά την ηλικία των 35 ετών

Οι περισσότερες γυναίκες άνω των 35 ετών που μένουν για πρώτη φορά έγκυες έχουν φυσιολογικές εγκυμοσύνες, αλλά έρευνες δείχνουν ότι οι ηλικιωμένες γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ορισμένα προβλήματα από τις νεότερες γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων:

• Υψηλή αρτηριακή πίεση που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη (που ονομάζεται υπέρταση κύησης)
• Διαβήτης (που ονομάζεται διαβήτης κύησης)
• Απώλεια εγκυμοσύνης
• Έκτοπη εγκυμοσύνη (όταν το έμβρυο προσκολλάται έξω από τη μήτρα), μια κατάσταση που μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή
• Τοκετός με καισαρική τομή
• Επιπλοκές τοκετού, όπως υπερβολική αιμορραγία
• Παρατεταμένος τοκετός (που διαρκεί περισσότερο από 20 ώρες)
• Γενετικές διαταραχές στο μωρό, όπως το σύνδρομο Down

Παράγοντες σχετικοί με τον τρόπο ζωής

 Χρήση αλκοόλ

Η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο του μωρού σας για διαταραχές του φάσματος του εμβρυϊκού αλκοολισμού (FASD), σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου και άλλα προβλήματα. Οι FASD είναι μια ποικιλία επιδράσεων στο έμβρυο που προκύπτουν από την κατανάλωση αλκοόλ από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι επιπτώσεις κυμαίνονται από ήπιες έως σοβαρές και περιλαμβάνουν διανοητικές και αναπτυξιακές αναπηρίες, προβλήματα συμπεριφοράς, μη φυσιολογικά χαρακτηριστικά του προσώπου και διαταραχές της καρδιάς, των νεφρών, των οστών και της ακοής. Οι FASD μπορούν να προληφθούν πλήρως εάν μια γυναίκα δεν πίνει αλκοόλ. Οι γυναίκες που πίνουν επίσης είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν  αποβολές ή θνησιγένεια.

Κάπνισμα

Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θέτει το έμβρυο σε κίνδυνο για πρόωρο τοκετό, ορισμένες γενετικές ανωμαλίες και σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS). Μια μελέτη έδειξε ότι το κάπνισμα διπλασίασε ή ακόμα και τριπλασίασε τον κίνδυνο θνησιγένειας ή εμβρυϊκού θανάτου μετά από 20 εβδομάδες εγκυμοσύνης. Η έρευνα έχει επίσης βρει ότι το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οδηγεί σε αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα του βρέφους. Το παθητικό κάπνισμα βάζει επίσης μια γυναίκα και την αναπτυσσόμενο έμβρυο με αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα υγείας.

Χρήση ναρκωτικών.

Έρευνες δείχνουν ότι το κάπνισμα μαριχουάνας και η λήψη ναρκωτικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί επίσης να βλάψει το έμβρυο και να επηρεάσει την υγεία του βρέφους. Μια μελέτη έδειξε ότι το κάπνισμα μαριχουάνας και η χρήση παράνομων ναρκωτικών διπλασίασαν τον κίνδυνο θνησιγένειας και ότι μπορεί να επηρεάσει τη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου στο έμβρυο, προκαλώντας πιθανώς μακροχρόνια προβλήματα.

Παράγοντες κινδύνου σχετιζόμενοι με την κύηση

 Πολύδυμη κύηση

Η εγκυμοσύνη με δίδυμα, τρίδυμα ή περισσότερα έμβρυα, που ονομάζεται πολύδυμη κύηση, αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρης γέννησης βρεφών (πριν από τις 37 εβδομάδες κύησης). Τόσο ο τοκετός μετά την ηλικία των 30 ετών της μητέρας όσο και η λήψη φαρμάκων γονιμότητας έχουν συνδεθεί με πολύδυμες κυήσεις. Μια πολύδυμη κύηση αυξάνει την πιθανότητα μια γυναίκα να χρειαστεί να γεννήσει τα βρέφη με καισαρική τομή. Τα δίδυμα και τα τρίδυμα είναι πιο πιθανό να είναι μικρότερα για το μέγεθός τους από τα βρέφη που προκύπτουν από μονήρεις κυήσεις. Εάν τα βρέφη γεννηθούν πρόωρα, είναι πιο πιθανό να έχουν δυσκολία στην αναπνοή και εισαγωγή στην μονάδα νεογνών για εξειδικευμένη παρακολούθηση και φροντίδα.

Διαβήτης κύησης

Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται όταν μια γυναίκα που δεν είχε διαβήτη πριν, εμφανίσει διαβήτη όταν είναι έγκυος. Ο διαβήτης κύησης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα τόσο στη μητέρα όσο και στο έμβρυο, συμπεριλαμβανομένου του πρόωρου τοκετού, καθώς και της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο μια γυναίκα και το μωρό της να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους. Πολλές γυναίκες με διαβήτη κύησης έχουν υγιείς εγκυμοσύνες επειδή συνεργάζονται καλά με την ομάδα των ιατρών που τις παρακολουθεί.

Προεκλαμψία και εκλαμψία

Η προεκλαμψία είναι μια ξαφνική αύξηση της αρτηριακής πίεσης μιας εγκύου μετά την 20η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Μπορεί να επηρεάσει διάφορα ζωτικά όργανα όπως τα νεφρά, το συκώτι και τον εγκέφαλο της μητέρας. Η πάθηση μπορεί να αποβεί μοιραία τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο ή να προκαλέσει μακροχρόνια προβλήματα υγείας. Η εκλαμψία είναι μια πιο σοβαρή μορφή προεκλαμψίας που περιλαμβάνει επιληπτικές κρίσεις και πιθανώς κώμα.

Προηγούμενος πρόωρος τοκετός

Οι γυναίκες που γέννησαν νωρίς (πριν από τις 37 εβδομάδες εγκυμοσύνης) με προηγούμενη εγκυμοσύνη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για πρόωρο τοκετό κατά την τρέχουσα εγκυμοσύνη τους. Οι ασθενείς αυτές θα χρειαστούν εξειδικευμένη παρακολούθηση και ενδεχομένως θεραπεία για την πρόληψη του πρόωρου τοκετού. Επιπλέον, οι γυναίκες που μένουν έγκυες εντός 12 μηνών μετά τον τελευταίο τους τοκετό μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για πρόωρο τοκετό.

Γεννητικές ανωμαλίες ή γενετικές παθήσεις στο έμβρυο

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι προγεννητικές εξετάσεις μπορεί να εντοπίσουν προβλήματα υγείας στο έμβρυο. Ανάλογα με τη φύση των προβλημάτων, η εγκυμοσύνη μπορεί να θεωρηθεί υψηλού κινδύνου επειδή απαιτούνται θεραπείες όσο το έμβρυο είναι ακόμα στη μήτρα ή αμέσως μετά τη γέννηση. Για παράδειγμα, εάν εντοπιστούν ορισμένες μορφές δισχιδούς ράχης στο έμβρυο, τα προβλήματα μπορούν να επιδιορθωθούν πριν από τη γέννηση. Ορισμένα καρδιακά προβλήματα που είναι κοινά σε βρέφη με σύνδρομο Down πρέπει να διορθωθούν με χειρουργική επέμβαση αμέσως μετά τη γέννηση. Γνωρίζοντας ότι ένα έμβρυο έχει σύνδρομο Down πριν από τη γέννηση μπορεί να βοηθήσει τους ιατρούς και τους γονείς να είναι έτοιμοι να δώσουν θεραπεία αμέσως.

Μπορεί να προληφθεί μια εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου;

Η εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου δεν μπορεί πάντα να προληφθεί. Ορισμένοι παράγοντες, όπως οι χρόνιες παθήσεις και οι παράγοντες του τρόπου ζωής, μπορούν να αντιμετωπιστούν και να ελεγχθούν πριν από την εγκυμοσύνη για να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου. Ορισμένες παθήσεις δεν είναι θεραπεύσιμες ή, ακόμη και αν ελέγχονται καλά, εξακολουθούν να σημαίνουν υψηλότερο κίνδυνο από τον κανονικό. Επίσης άλλα προβλήματα μπορεί να ξεκινήσουν στην εγκυμοσύνη.

Η διατήρηση της υγείας πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ένας καλός τρόπος για να μειώσετε τον κίνδυνο να έχετε μια δύσκολη εγκυμοσύνη. Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης συνιστούν στις γυναίκες που σκέφτονται να μείνουν έγκυες να επισκεφθούν τον ιατρό τους για να βεβαιωθούν ότι είναι υγιείς πριν την εγκυμοσύνη.

Πώς αντιμετωπίζεται η εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου;

Η θεραπεία για εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου εξαρτάται από τους συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου της γυναίκας.

Για παράδειγμα, η θεραπεία για μια γυναίκα της οποίας η εγκυμοσύνη είναι υψηλού κινδύνου λόγω ενός προβλήματος με τον θυρεοειδή είναι συνήθως φαρμακευτική αγωγή για να διασφαλιστεί ότι το σώμα της έχει τα σωστά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών. Η θεραπεία για μια γυναίκα της οποίας η εγκυμοσύνη είναι υψηλού κινδύνου λόγω του καπνίσματος, τη βοηθά να κόψει το κάπνισμα. Η θεραπεία για μια γυναίκα της οποίας η εγκυμοσύνη είναι υψηλού κινδύνου επειδή είναι θετική στον ιό του HIV θα περιλαμβάνει αντιρετροϊκές θεραπείες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πιθανώς χειρουργικό τοκετό και πρόσθετα φάρμακα για αυτήν και το μωρό μετά τη γέννηση.

Σε μια εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα θέλουν να παρακολουθούν στενά τη γυναίκα και την εγκυμοσύνη για να εντοπίσουν πιθανά προβλήματα όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε η θεραπεία να ξεκινήσει πριν τεθεί σε κίνδυνο η υγεία της γυναίκας ή του εμβρύου. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου λόγω προεκλαμψίας και προηγούμενου πρόωρου τοκετού ή τοκετού.

Οι ιατροί του Θήλυ-clinic έχουν εξειδικευθεί στις κυήσεις υψηλού κινδύνου με μεταπτυχιακές σπουδές και σημαντική εμπειρία σε μεγάλα κέντρα του Ηνωμένου Βασιλείου.