Καλόηθεις παθήσεις μαστού

Οι αλλαγές στο μαστό μιας γυναίκας δεν σχετίζονται απαραιτήτως με κάποια υποκείμενη κακοήθεια. Υπάρχει μια μεγάλη ομάδα παθήσεων που συνοδεύονται από συμπτώματα και αποτελούν καλόηθεις παθήσεις. Δεν παύουν όμως να  προκαλούν άγχος και ανησυχία καθώς τα συμπτώματα μπορεί να μιμούνται αυτά του καρκίνου.

Κάθε αλλαγή στο μαστό πρέπει να διερευνάται προτού χαρακτηριστεί καλοήθης.

Τα συμπτώματα των καλοήθων παθήσεων του μαστού μπορεί να είναι:

• Πόνος, οίδημα ή/και ευαισθησία στο μαστό
• Ογκίδιο
• Αλλαγές στο δέρμα του μαστού π.χ. εξάνθημα
• Αλλαγές της θηλής
• Πόνος στη θηλή ή εισολκή
• Ρύση θηλής

 Η διερεύνηση των αλλαγών αυτών περιλαμβάνει:

• Λήψη λεπτομερούς ιστορικού και κλινική εξέταση από εξειδικευμένο χειρουργό μαστού. Ο γιατρός εξετάζει το μαστό δίνοντας προσοχή στην περιοχή που ανευρίσκεται το ογκίδιο ή το σύμπτωμα και καταγράφει πλήρες ιατρικό ιστορικό το οποίο περιλαμβάνει προηγούμενα συμπτώματα/ενοχλήσεις από το μαστό, οικογενειακό ιστορικό, συστηματική λήψη φαρμάκων, πιθανούς παράγοντες κινδύνου, έξεις και συνήθειες.
• Απεικονιστικό έλεγχο. Η συχνότερη εξέταση που χρησιμοποιείται είναι η μαστογραφία και συμπληρωματικά ο υπέρηχος μαστού. Ο υπέρηχος μαστού είναι πολύ χρήσιμος στο να διακρίνει εάν ένα ογκίδιο είναι συμπαγές ή κυστικό. Η μαγνητική μαστογραφία μπορεί να προστεθεί εάν οι προηγούμενες απεικονιστικές μέθοδοι δεν δίδουν επαρκείς πληροφορίες.
• Κυτταρολογική εξέταση ρύσης θηλής. Εάν υπάρχει ρύση θηλής, λαμβάνεται δείγμα και διερευνάται για παρουσία αίματος ή άτυπων κυττάρων
• Βιοψία. Κατά τη βιοψία γίνεται λήψη τμήματος ιστού και αποστέλλεται για ιστολογικήεξέταση για να αποκλειστεί τυχόν κακοήθεια. Εάν ο γιατρός σας, ζητήσει να γίνει βιοψία δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι υποψιάζεται καρκίνο. Βιοψία διενεργείται και για τη διάγνωση καλοήθων παθήσεων του μαστού.

 Οι εξετάσεις στις οποίες θα υποβληθεί κάθε γυναίκα εξατομικεύονται και αποφασίζονται από το γιατρό της ανάλογα με το πρόβλημα με το οποίο παρουσιάζεται. Αν και το άγχος της αναμονής των αποτελεσμάτων είναι μεγάλο εντούτοις, πρέπει να γίνεται κατανοητό ότι μέχρι ο γιατρός να έχει το σύνολο των αποτελεσμάτων, δεν μπορεί να κάνει διάγνωση.

Ταξινόμηση

Οι καλοήθεις παθήσεις του μαστού ταξινομούνται ανάλογα:

• Με την ηλικία στην οποία εμφανίζονται, για παράδειγμα φάση ανάπτυξης του μαστού, ώριμη αναπαραγωγική περίοδος, κύηση και θηλασμός, εκφύλιση-εμμηνόπαυση
• Με τα κυτταρικά και ανατομικά στοιχεία του μαστού που αφορούν, π.χ. παθήσεις επιθηλιακών ή μεσεγχυματικών κυττάρων, ανωμαλίες λόβιων ή πόρων, ανωμαλίες υποστρώματος ή λιπώδους ιστού, αλλοιώσεις θηλής- θηλαίας άλω ή δέρματος κ.ά.
• Εάν οφείλονται σε παθολογία μόνο του μαστού ή αφορούν παθήσεις συνολικά του οργανισμού π.χ. ορμονικές μεταβολές, λήψη φαρμάκων κ.ά.
• Εάν είναι συγγενείς ή επίκτητες. Ως συγγενείς παθήσεις νοούνται αυτές που εμφανίζονται από τη γέννηση του ατόμου και μπορεί να είναι γονιδιακές. Ως επίκτητες νοούνται αυτές που εμφανίζονται στην πορεία της ζωής.

Μπορούν οι καλόηθεις παθήσεις μαστού να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνσης καρκίνου;

Οι καλοήθεις παθήσεις μαστού δεν είναι καρκίνος. Παρόλα αυτά ορισμένοι υπότυποι, ιδιαίτερα αυτοί που σχετίζονται με υπερπλασία κυττάρων μπορεί να αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου μαστού.

Ποιές είναι οι καλόηθεις παθήσεις του μαστού;

Ινοαδένωμα

Πρόκειται για καλοήθη συμπαγή ογκίδια.

Είναι συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 15 έως 35 ετών.

Στην πλειοψηφία τους δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Συνήθως δεν χρήζουν θεραπείας. Εάν όμως είναι μεγάλα σε μέγεθος ή έχουν ταχύ ρυθμό αύξησης του μεγέθους τους ή προκαλούν πόνο ή έντονη ανησυχία, τότε μπορούν να εξαιρεθούν χειρουργικά.

Κύστεις

Μορφώματα του μαζικού αδένα που προκύπτουν λόγω εκφύλισης των λοβίων, τα οποία χάνουν τη διαφοροποίησή τους, διατείνονται και πληρούνται με υγρό. Εάν το μέγεθός τους είναι μεγαλύτερο του ενός εκατοστού τότε χαρακτηρίζονται ως μακροκύστεις. Εάν το μέγεθός τους είναι μικρότερο του εκατοστού ονομάζονται μικροκύστεις. Είναι πιο συχνές στις γυναίκες ηλικίας 35 έως 50 ετών, ενώ η συχνότητα εμφάνισής τους ελαττώνεται μετά την εμμηνόπαυση.

Όταν είναι μεγάλες σε μέγεθος μπορεί να είναι ψηλαφητές και να προκαλούν πόνο.

Δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Δεν χρήζουν θεραπείας. Εάν είναι μεγάλες σε μέγεθος ή προκαλούν πόνο, μπορούν αναρροφηθούν με λεπτή βελόνα υπό καθοδήγηση με υπέρηχο.

Ενδοπορικό Θήλωμα

Μικρό οζίδιο εντός των θηλαίων πόρων του μαστού. Τις περισσότερες φορές βρίσκεται κοντά στη θηλή και μπορεί να προκαλεί εκροή υγρού από τη θηλή. Ανάλογα με το μέγεθός του μπορεί να είναι ψηλαφητό ή όχι.

Συνηθέστερο σε γυναίκες ηλικίας 35 έως 55 ετών.

Χρήζει χειρουργικής αφαίρεσης.

Όταν είναι μονήρες και δεν συνυπάρχει ατυπία , δεν αυξάνει το κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού. Εάν ο αριθμός τους υπερβαίνει τα 5 ή συνυπάρχει ατυπία τότε αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο μαστού.

Φυλλοειδής όγκος

Πρόκειται για ταχέως αναπτυσσόμενους όγκους μαστού που ξεκινούν από το συνδετικό ιστό. Μπορεί να είναι καλοήθεις, κακόηθεις (καρκίνος) ή ενδιάμεσου τύπου (άγνωστη συμπεριφορά).

Συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα ενώ ανάλογα με το μέγεθος τους μπορεί να είναι ψηλαφητοί.

Στο μικροσκόπιο ομοιάζουν με φύλλο, εξού και το όνομά τους.

Οι καλοήθεις φυλλοειδείς όγκοι δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Χρήζουν χειρουργικής εξαίρεσης.

Ακτινωτή Ουλή

Η ακτινωτή ουλή (αναφέρεται και ως σύνθετη σκληρυντική αλλοίωση) αποτελείται από ινώδη συνδετικό ιστό. Από τον πυρήνα του συνδετικού ιστού αυτού ξεκινούν πόροι και λόβια.

Στη μαστογραφία μιμούνται την εικόνα του καρκίνου, αλλά δεν πρόκειται για κακοήθεια.

Χρήζει χειρουργικής εξαίρεσης και μετά την αφαίρεση της δεν χρήζει περεταίρω θεραπείας.

Όπου υπάρχει ακτινωτή ουλή συχνά συνυπάρχουν και άλλες αλλοιώσεις του μαστού.

Δεν γνωρίζουμε σαφώς εάν αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μαστού.

Σκληρυντική Αδένωση

Αποτελείται από μικρά οζίδια εντός ενός λόβιου του μαστού. Μπορεί να προκαλεί πόνο και κλινικά να ψηλαφάται ως οζίδιο.

Συνήθως ανευρίσκεται στη μαστογραφία και επειδή εμφανίζεται ως διαταραχή αρχιτεκτονικής μπορεί να μιμηθεί την εικόνα καρκίνου. Η βιοψία θα θέσει τη διάγνωση.

Δεν χρήζει θεραπείας.

Μπορεί να συνυπάρχει με άλλες αλλοιώσεις του μαστού.

Δεν έχει αποσαφηνιστεί κατά πόσον αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου μαστού.

Υπερπλασία

Περιγράφει τον αυξημένο πολλαπλασιασμό των κυττάρων (αυξημένες μιτώσεις), εντός των λοβίων ή των πόρων.

Υπάρχουν δύο τύποι υπερπλασίας: χωρίς ατυπία και με ατυπία.

Όταν δεν συνυπάρχει ατυπία δεν χρήζει θεραπείας.

Επί παρουσίας ατυπίας χρήζει χειρουργικής εξαίρεσης.

Η υπερπλασία με παρουσία ατυπίας αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Νέκρωση λίπους

Περιγράφει ψηλαφητό ογκίδιο το οποίο συνήθως προκαλείται μετά από τραυματισμό στο μαστό, χειρουργείο ή ακτινοθεραπεία. Σπάνια μπορεί να μην αναφέρει η γυναίκα τραύμα ή άλλο αίτιο. Αποτελείται από νεκρό λιπώδη ιστό και με την πάροδο χρόνου μπορεί να μετατραπεί σε ουλώδη ιστό. Το δέρμα που περιβάλλει την περιοχή μπορεί να είναι ερυθρό ή μελανό ή οιδηματώδες.

Είναι συχνότερο σε γυναίκες με μεγαλύτερο μέγεθος μαστού.

Μπορεί να προσομοιάζει με καρκίνο στην κλινική εξέταση ή/και στη μαστογραφία και η διαφοροδιάγνωση γίνεται με βιοψία.

Δεν χρειάζεται θεραπεία. Μπορεί να απορροφηθεί με την πάροδο χρόνου.

Δεν αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Μαστίτιδα

Πρόκειται για φλεγμονή του μαστού και το στήθος είναι ερυθρό, οιδηματώδες και επώδυνο. Μπορεί να προκαλέσει και γενικευμένα συμπτώματα λοίμωξης του οργανισμού.

Συνήθως εμφανίζεται σε θηλάζουσες γυναίκες λόγω παγίδευσης γάλακτος εντός κάποιου πόρου.

Χρήζει θεραπείας με αντιβιοτικά ενώ εάν συνυπάρχει απόστημα τότε μπορεί να χρειαστεί αναρρόφηση με λεπτή βελόνα υπό καθοδήγηση με υπέρηχο ή ακόμα και χειρουργική παροχέτευση.

Δεν αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.