Φυσιολογικός τοκετός

Τοκετός είναι το σύνολο των φυσιολογικών λειτουργιών για την έξοδο του εμβρύου, του πλακούντα και των εμβρυικών υμένων διαμέσου του πυελογεννητικού σωλήνα, όπου επιτυγχάνεται μέσω των ρυθμικών συσπάσεων της μήτρας και τις αλλαγές που υφίσταται ο τράχηλος τόσο  στη σύσταση, την σταδιακή  εξάλειψη και τη διαστολή του.

Σημεία έναρξης τοκετού:

• Μειωμένη Δυσφορία και ευκολότερη αναπνοή
• Επανεμφάνιση της συχνοουρίας
• Οσφυαλγία
• Ισχυρότερες, ακανόνιστες συστολές της μήτρας ( Braxton Hicks)
• Αυξανόμενες κολπικές εκκρίσεις, βλεννοαιματηρή έκκριση
• Ωρίμανση του τραχήλου (μερική εξάλειψη και ίσως διαστολή)
• Πιθανή ρήξη των υμένων.

Ο φυσιολογικός τοκετός διακρίνεται σε 4 στάδια:

1^ο Στάδιο: Έναρξη των τακτικών συστολών έως την τελεία διαστολή (10cm) του τραχήλου.
Αποτελείται από:

Ακόμα, η συμπεριφορά της εγκύου μεταβάλλεται ανάλογα με τη φάση του τοκετού που βρίσκεται. Πιο συγκεκριμένα, στη Λανθάνουσα Φάση, η επίτοκος είναι ομιλητική και συγκεντρωμένη στον εαυτό της και το έμβρυο. Στην ενεργό φάση, είναι πιο σοβαρή και ανήσυχη, ενώ ο πόνος αντικατοπτρίζεται πλέον και στο πρόσωπο της. Τέλος, στην μεταβατική φάση, η συνεργασία καθίσταται σχεδόν αδύνατη και ο πόνος είναι έντονος.

2^ο Στάδιο: Διαστολή τραχήλου από 10cm έως την γέννηση του εμβρύου. Η διάρκεια του Σταδίου αυτού εξαρτάται από τον αριθμό των τοκετών που έχει πραγματοποιήσει η κάθε γυναίκα. Σε μία πρωτοτόκο μπορεί να διαρκέσει έως 3 ώρες. Σε μία πολυτόκο έως και 2 ώρες.

3^ο Στάδιο: Η έξοδος του πλακούντα (υστεροτοκία), με μέγιστη διάρκεια αυτή των 30 λεπτών. Σε αυτό το στάδιο η μητέρα μπορεί να κρατήσει αγκαλιά το νεογνό της, εφαρμόζοντας τη μέθοδο skin to skin, και να πραγματοποιήσει τον πρώτο θηλασμό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η απολίνωση του ομφάλιου λώρου  γίνεται με την αναμονή 1-5 λεπτών ή μολις σταματήσει να πάλλεται ο ομφάλιος.

4^ο Στάδιο: Οι πρώτες 1 ή 2 ώρες μετά τον τοκετό. Η νέα μητέρα παρακολουθείται για την ποσότητα των λοχείων, το ύψος της μήτρας, την αρτηριακή της πίεση, την θερμοκρασία και τις αναπνοές της. Παράλληλα, το νεογνό αξιολογείται, ενώ καθίσταται εφικτό να πραγματοποιηθεί και ο πρώτος θηλασμός, σε περίπτωση που δεν έχει γίνει.

Αναπόσπαστο κομμάτι, όμως, του φυσιολογικού τοκετού είναι και ο πόνος. Ο πόνος είναι ένα υποκειμενικό συναίσθημα, όπου ο καθένας από εμάς αντιλαμβάνεται εντελώς διαφορετικά, τόσο στην ένταση όσο και στην περιγραφή του.

Υπάρχουν ποικίλοί μέθοδοι ανακούφισης του πόνου, με την πιο αποτελεσματική  και ευρέος γνωστή, την επισκληρίδιο αναισθησία. Σε όλες τις  Ιδιωτικές Κλινικές της χώρας, χρησιμοποιείται η επισκληρίδιος αναισθησία, εκτός αν για ιατρικούς λόγους αντενδείκνυται. Αποτελεί μία παρεμβατική μέθοδο, όπου η επίτοκος θα πρέπει να ενημερωθεί από τον αναισθησιολόγο για τυχόν παρενέργειες και να υπογράψει τη συναίνεσή της πριν την πραγματοποίησή αυτής.
Ακόμα, στην ανακούφιση του πόνου, συμβάλλουν και κάποια ισχυρά αναλγητικά, όπως η πεθιδίνη. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν και μη φαρμακευτικές- παρεμβατικές μέθοδοι, όπως είναι:

• Χαλάρωση και αναπνοές, η εξάσκηση των οποίων μπορεί να επιτευχθεί με μαθήματα ανώδυνου τοκετού.
• Ελεύθερη κίνηση και εναλλαγή στάσεων και θέσεων. Κάθε επίτοκος, μπορεί να επιλέγει θέσεις και στάσεις που προκαλούν ανακούφιση από το άλγος.
• Μασάζ: Χαλαρωτικές και ήπιες πιεστικές κινήσεις στο σημείο της μέσης ή στα πόδια. Μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε από τον σύντροφο (ιδανικά) είτε από τη μαία.
• Χρήση του νερού: Η πραγματοποίηση ενός χαλαρωτικού χλιαρού ντους ή η επιλογή του τοκετού στο νερό συμβάλλουν στην μείωση της αντίληψης του πόνου.
• TENS (Transcutaneous Electric Nerve Stimulation): Πρόκειται για μία συσκευή με ηλεκτρόδια που παράγει ηλεκτρική ώση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα πρώτα στάδια του Τοκετού και η επίτοκος να ρυθμίζει μόνη της την ένταση.

Οφέλη του φυσιολογικού τοκετού για τη μητέρα

• Αποτελεί μοναδική εμπειρία, η οποία συμβάλλει στην ομαλή μετάβαση από την εγκυμοσύνη στη μητρότητα.
• Άμεση κινητοποίηση της λεχώνας μετά την περάτωση του τοκετού και γρήγορη ανάρρωση.
• Άμεση έναρξη του θηλασμού.

Οφέλη φυσιολογικού τοκετού για το νεογνό

• Στο χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση του τοκετού, το έμβρυο βρίσκει την δυνατότητα να προετοιμαστεί για τις συνθήκες της εξωμήτριας ζωής.
• Ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού του συστήματος, καθώς διέρχεται από τον πυελογεννητικό σωλήνα της μητέρας.
• Μειωμένη πιθανότητα αναπνευστικής Δυσχέρειας, καθώς πραγματοποιείται με μεγαλύτερη ευκολία η έκπτυξη των βρογχικών στομίων των πνευμόνων κατά την πρώτη αναπνοή.
• Ευκολότερη προσκόλληση στη μητέρα και έναρξη του Θηλασμού.

Αξίζει να σημειωθεί, πως ο τοκετός είναι ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ για κάθε γυναίκα. Απαιτείται εξατομικευμένη φροντίδα και σωστός σχεδιασμός, δηλαδή πλάνο τοκετού, συνυπολογίζοντας τις επιθυμίες της εγκύου και τις ιατρικές ενδείξεις