Η ενδομητρίωση είναι μια κατάσταση κατά την οποία ιστός παρόμοιος με την επένδυση της μήτρας (ενδομήτριο) αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα. Η ακριβής αιτία της ενδομητρίωσης δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά αρκετές θεωρίες προσπαθούν να εξηγήσουν την ανάπτυξή της. Είναι πιθανό ότι ένας συνδυασμός γενετικών, ορμονικών, ανοσολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων συμβάλλει στην ανάπτυξη ενδομητρίωσης.
Η νόσος δυστυχώς μπορεί να αναπτυχθεί σε δίαφορες θέσεις μέσα στην κοιλία όπως οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες, οι ιερομητρικοί σύνδεσμοι, η ουροδόχος κύστη, το ορθό, οι ουρητήρες, τα νεφρά, τα νεύρα της πυέλου ή οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώματος, με αποτέλεσμα την πρόκληση φλεγμονώδους αντίδρασης με συμφύσεις και έντονο πόνο. Πιο σπάνια έχουν περιγραφεί εστίες ενδομητρίωσης ακόμα και στο θώρακα.
Ορισμένοι βασικοί παράγοντες και θεωρίες που σχετίζονται με την ανάπτυξη ενδομητρίωσης:
- Ανάδρομη έμμηνος ρύση: Μια ευρέως αποδεκτή θεωρία, όπου το αίμα της εμμήνου ρύσεως που περιέχει ενδομήτρια κύτταρα ρέει προς τα πίσω στην πυελική κοιλότητα αντί να βγαίνει από το σώμα. Αυτά τα μετατοπισμένα κύτταρα μπορούν στη συνέχεια να προσκολληθούν σε όργανα και επιφάνειες της πυέλου όπως η ωοθήκη, οδηγώντας στην ανάπτυξη ενδομητρίωσης.
- Γενετική: Εάν μια γυναίκα έχει μια στενή γυναίκα συγγενή (μητέρα, αδερφή) με ενδομητρίωση, ο κίνδυνος να αναπτύξει την πάθηση μπορεί να είναι υψηλότερος. Ορισμένοι γενετικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την ευαισθησία στην ενδομητρίωση.
- Δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος: Προβλήματα με το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενδομητρίωσης. Κανονικά, το ανοσοποιητικό σύστημα θα πρέπει να αναγνωρίζει και να εξαλείφει τα εσφαλμένα τοποθετημένα ενδομήτρια κύτταρα, αλλά σε άτομα με ενδομητρίωση, η ανοσολογική απόκριση μπορεί να είναι μειωμένη.
- Ορμονικοί Παράγοντες: Οι ορμόνες, ιδιαίτερα τα οιστρογόνα, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και την αποβολή του ενδομήτριου ιστού. Η ενδομητρίωση τείνει να ανταποκρίνεται σε ορμονικές διακυμάνσεις και τα οιστρογόνα μπορεί να διεγείρουν την ανάπτυξη των ενδομητριωσικών εμφυτεύσεων.
- Λεμφική ή Αγγειακή εξάπλωση: Θεωρείται ότι τα κύτταρα του ενδομητρίου μπορεί να ταξιδέψουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος ή του λεμφικού συστήματος για να φτάσουν σε μακρινά μέρη του σώματος, όπου μπορούν να εμφυτευθούν και να αναπτυχθούν.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Η έκθεση σε ορισμένες περιβαλλοντικές τοξίνες και χημικές ουσίες μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ενδομητρίωσης. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να δημιουργηθούν σαφείς δεσμοί.
- Χειρουργικές ουλές: Προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις, όπως καισαρική τομή ή υστερεκτομή, μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενδομητρίωσης σε ορισμένες περιπτώσεις.
- Αυτοάνοσοι Παράγοντες: Μερικοί ερευνητές διερευνούν το ρόλο των αυτοάνοσων παραγόντων στην ανάπτυξη της ενδομητρίωσης. Οι αυτοάνοσες αποκρίσεις μπορεί να συμβάλλουν στη φλεγμονή και στο σχηματισμό ενδομητριωσικών βλαβών.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ενώ αυτοί οι παράγοντες σχετίζονται με την ενδομητρίωση, η πάθηση μπορεί να εμφανιστεί και απουσία ορισμένων ή όλων αυτών των παραγόντων. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων και η έκταση της νόσου μπορεί να ποικίλλει ευρέως μεταξύ των ατόμων με ενδομητρίωση.
Ως αποτέλεσμα, οι γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση, ζουν καθημερινά με πόνο, γεγονός που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητα τους, επηρεάζοντας όλους τους τομείς της κοινωνικής, επαγγελματικής και προσωπικής τους ζωής, καθώς και την ψυχική και σωματική τους υγεία.
Συμπτώματα
- Προβλήματα κατά την περίοδο:
- Δυσμηνόρροια
- Πόνο κατά την ούρηση ή την αφόδευση
- Δυσκοιλιότητα, διάρροια ή αίμα στα ούρα
- Ναυτία
- Μεγάλες ποσότητες αίματος
- Πόνο που εντοπίζεται χαμηλά στην κοιλιά ή στη λεκάνη
- Πόνο κατά τη διάρκεια ή μετά από σεξουαλική επαφή
- Προβλήματα γονιμότητας λόγω συμφύσεων
- Γαστρεντερικά προβλήματα
Διάγνωση και Αντιμετώπιση
Η θεραπεία που επιλέγεται κάθε φορά είναι εξατομικευμένη και διαφοροποιείται ανάλογα με τα συμπτώματα, την ηλικία ή την επιθυμία της γυναίκας για τεκνοποίηση.
- Κλινική εξέταση
- Απεικονιστικές εξετάσεις: Διακολπικό Υπερηχογράφημα ή/και Μαγνητική Τομογραφία
- Διαγνωστική Λαπαροσκόπηση σε περιπτώσεις απουσίας ευρημάτων στις ανωτέρω απεικονίσεις και επι επιμονής των συμπτωμάτων. Έτσι μπορεί να εξεταστεί η έκταση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου και να ληφθεί απόφαση για θεραπείας στο ίδιο χειρουργείο.
Ανάλογα με τα ευρήματα, η θεραπευτική αγωγή για την ενδομητρίωση μπορεί να περιλαμβάνει λήψη φαρμακευτικής αγωγής και λαπαροσκόπηση με στόχο την αφαίρεση όλων των εστιών – όζων ενδομητρίωσης. Ιδιαίτερη σημασία στην επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής έχουν οι ιδιαιτερότητες του ασθενή όπως η ηλικία, το ιατρικό ιστορικό της ασθένειας, η πιθανότητα εγκυμοσύνης, κ.ά.
Η καθυστερημένη διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι η κύρια αιτία εξέλιξης της νόσου και της συνεχούς επιδείνωσης της ποιότητας ζωής των γυναικών. Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι η νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί φαρμακευτικά, αλλά η χειρουργική αντιμετώπιση από εξειδικευμένες ομάδες είναι η πιο αξιόπιστη μέθοδος πραγματικής ίασης.
Η ομάδα των ιατρών της Θήλυ Clinic έχουν εκτεταμένη εμπειρία στην αντιμετώπιση της Ενδομητρίωσης κατόπιν εκπαίδευσης σε μεγάλα κέντρα Ενδομητρίωσης στο Ηνωμένο Βασίλειο όπως το Chelsea and Westminster Hospital και το Norwich Hospital.