Τα ινομυώματα ή λειομυώματα είναι καλοήθεις μορφώματα που αναπτύσσονται μέσα ή γύρω από τη μήτρα, αποτελούνται από μυϊκό και ινώδη ιστό και ποικίλλουν σε μέγεθος.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου 2 έως 8 στις 10 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα αναπτύξουν τουλάχιστον ένα ινομύωμα μέχρι την ηλικία των 50 ετών. Ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες δεν εμφανίζουν συμπτώματα και μπορεί να μην μάθουν ποτέ ότι έχουν ινομυώματα και για το λόγο αυτό συχνά η διάγνωση των ινομυωμάτων της μήτρας μπορεί να γίνει με καθυστέρηση.
Τα αιτία εμφάνισης των ινομυωμάτων παραμένουν άγνωστα. Ωστόσο, υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στην εμφάνισή τους όπως:
- Η κληρονομικότητα. Γυναίκες με 1ου βαθμού συγγενείς με ινομυώματα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν και οι ίδιες.
- Η ηλικία. Αναπτύσσονται συνήθως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
- Το σωματικό βάρος. Ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ), καθώς και η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας κόκκινου κρέατος φαίνεται να συμβάλουν στην ανάπτυξη ινομυωμάτων.
- Το ορμονικό προφίλ. Τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων συμβάλουν στην γρηγορότερη ανάπτυξη των ινομυωμάτων. Αντίστοιχα στην μετεμμηνοπαυσιακή περίοδο, όπου τα επίπεδα των οιστρογόνων μειώνονται, τα ινομυώματα τείνουν να μικραίνουν σε μέγεθος.
- Ανεξάρτητος παράγοντας εμφάνισης ινομυωμάτων αποτελεί η εθνικότητα. Έχει φανεί ότι γυναίκες της Αφρoαμερικάνικης φυλής έχουν έως και τριπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν ινομυώματα από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που μπορούν να εμφανιστούν σε γυναίκες με ινομυώματα είναι:
- Βαριές αιμορραγίες και πόνος κατά την περίοδο
- Αίσθημα βάρους στην κοιλιά
- Αυξημένη συχνότητα στην ούρηση
- Διαταραχές στις κενώσεις
- Υπογονιμότητα ή αποβολές
- Πόνος κατά την σεξουαλική επαφή
Διάγνωση
Η εντόπιση των ινομυωμάτων ποικίλει με αποτέλεσμα η εντόπιση και ο τύπος των ινομυωμάτων να καθορίζει την χειρουργική θεραπεία τους. Οι τρείς βασικές κατηγορίες των ινομυωμάτων παρουσιάζονται παρακάτω:
Ενδοτοιχωματικά
Πρόκειται για το πιο συνηθισμένο είδος ινομυωμάτων και αναπτύσσονται στο εσωτερικό του μυϊκού τοιχώματος της μήτρας. Είναι πιθανό, εάν αποκτήσουν μέγεθος πάνω από 2-3 εκατοστά να προκαλέσουν συσπάσεις στη μήτρα με αποτέλεσμα περισσότερο πόνο ή αιμορραγία κατά την περίοδο.
Υπορρογόνια
Πρόκειται για ινομυώματα που αναπτύσσονται στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας. Μπορούν να αποκτήσουν ιδιαίτερα μεγάλο μέγεθος, ξεπερνώντας τα 5-6 εκατοστά, δημιουργώντας πιεστικά προβλήματα στα γειτονικά όργανα (έντερο και ουροδόχος κύστη).
Υποβλεννογόνια
Πρόκειται για ινομυώματα που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της κοιλότητας της μήτρας (βρίσκονται σε επαφή με το ενδομήτριο). Εξαιτίας της θέσης τους προκαλούν πιο έντονα συμπτώματα, κυρίως αιμορραγία και μπορεί να προκαλέσουν και υπογονιμότητα καθώς καταλαμβάνουν το χώρο ο οποίος προορίζεται για την εμφύτευση του εμβρύου.
Η διάγνωση των ινομυωμάτων γίνεται συνήθως μέσω γυναικολογικού (2D ή 3D) υπερηχογραφήματος. Επίσης, η Yδροσονογραφία (Aqua Scan) αποτελεί μια λεπτομερέστερη υπερηχογραφική εξέταση για την ακριβέστερη διάγνωση των ινομυωμάτων που βρίσκονται εντός της κοιλότητας της μήτρας. Στην περίπτωση που η ασθενής παρουσιάζει πολλαπλά και ευμεγέθη ινομυώματα, συνιστάται μαγνητική τομογραφία πυέλου (MRI) με σκοπό την πιο λεπτομερή χαρτογράφησή τους ώστε να προσδιοριστεί ο πιθανός κίνδυνος κακοήθους εξαλλαγής και να σχεδιαστεί λεπτομερώς το θεραπευτικό πλάνο.
Ωστόσο, ανάλογα με τα κλινικά ευρήματα και τις ιδιαιτερότητες της ασθενούς μπορεί ο ιατρός να συστήσει μια μικρή λαπαροσκόπηση, ώστε να μπορέσει να αξιολογήσει αποτελεσματικότερα το μέγεθος και τη θέση των ινομυωμάτων στη μήτρα. Με αυτό τον τρόπο ο ιατρός μπορεί είτε να αφαιρέσει άμεσα τα ινομυώματα, είτε να δημιουργήσει ένα εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας προσαρμοσμένο στην κλινική εικόνα της ασθενούς.
Η θεραπεία των ινομυωμάτων ποικίλει αναλόγως με την εντόπιση, το μέγεθος, τα συμπτώματα που προκαλούν και την επιθυμία της ασθενούς να διατηρήσει την γονιμότητά της. Επίσης το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει από απλή παρακολούθηση, φαρμακευτική αντιμετώπιση, έως και χειρουργική αντιμετώπιση. Η συντηρητική (μη-χειρουργική) αντιμετώπιση στοχεύει στην παρακολούθηση των ινομυωμάτων που δεν χρήζουν άμεσης θεραπείας, στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και σε κάποιες περιπτώσεις στην επιβράδυνση της ανάπτυξής τους ή και στην συρρίκνωση αυτών. Αντιθέτως, η χειρουργική αντιμετώπιση στοχεύει στην πλήρη αφαίρεση των ινομυωμάτων. Αναλόγως της εντόπισης, του ρυθμού ανάπτυξης, του μεγέθους και της επιθυμίας για διατήρηση της γονιμότητας η χειρουργική θεραπεία ποικίλει (ρομποτική ή λαπαροσκοπική, υστεροσκοπική ή ανοικτή χειρουργική αφαίρεση). Η χειρουργική θεραπεία θα πρέπει να εξατομικεύεται με σκοπό την επίτευξη του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσματος.
Η θεραπεία των ινομυωμάτων θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους γυναικολόγους με σκοπό την ακριβέστερη διάγνωση αλλά και την σωστή και έγκαιρη αντιμετώπισή τους.
Οι γυναικολόγοι της ΘΗΛΥ-Clinic έχουν εξειδικευτεί στην σύγχρονη αντιμετώπιση των ινομυωμάτων σε διεθνώς αναγνωρισμένα κέντρα του Ηνωμένου Βασιλείου.